Op 5 juli jl. heeft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), Karien van Gennip, een ‘Hoofdlijnenbrief Arbeidsmarkt’ aan de Tweede Kamer gestuurd. De brief heeft betrekking op de door het kabinet gewenste hervorming van de arbeidsmarkt.
Wij zetten hieronder de meest in het oog springende plannen van het kabinet op een rijtje.
Vijf thema’s
Het kabinet beoogt met haar plannen het stimuleren van duurzame arbeidsrelaties en het beter reguleren van flexibele arbeid. In dat kader onderscheidt het kabinet vijf thema’s:
- Het aangaan van duurzame arbeidsrelaties stimuleren binnen wendbare ondernemingen en het beter reguleren van tijdelijke contracten en driehoeksrelaties
- Een gelijker speelveld tussen werknemer en zelfstandige, meer duidelijke en opeisbare regels en handhaving
- Altijd uitzicht op nieuw werk
- Aanpassingen in de arbeidsongeschiktheidswetgeving (WIA)
- Meedoen aan de basis van de arbeidsmarkt
Thema 1: Stimuleren van duurzame arbeidsrelaties (…)
- Structureel werk wordt in principe georganiseerd op basis van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.
- Oproepcontracten in hun huidige vorm worden afgeschaft, waarbij een uitzondering voor studenten en scholieren nader wordt uitgewerkt.
- Nulurencontracten en min-maxcontracten zullen in de huidige vorm niet langer toegestaan zijn. Deze contracten worden vervangen door een (nog met de sociale partners uit te werken) basiscontract.
- De onzekere fasen binnen uitzendarbeid worden verkort (fase A wettelijk vastleggen op 52 weken en geen afwijkingen bij cao meer toestaan, fase B verkorten naar 2 jaar en de onderbrekingstermijn laten vervallen, behalve voor scholieren en studenten, voor wie een onderbrekingstermijn van 6 maanden blijft gelden).
- De ketenregeling (de keten van tijdelijke contracten) wordt gewijzigd. De “tussenpoos” wordt geschrapt, zodat de keten niet opnieuw begint na een tussenperiode maar dat al het voorgaande werk onderdeel is van de keten. Wel zal het kabinet een administratieve vervaltermijn uitwerken. Voor scholieren en studenten blijft een onderbrekingstermijn van 6 maanden bestaan.
- “De arbeidscommissie” wordt opgericht; een met de Huurcommissie vergelijkbare laagdrempelige vorm van conflictbeslechting voor kwetsbare werknemers, waaronder arbeidsmigranten.
- Er komt een regeling deeltijd-WW, als vangnet voor omstandigheden die buiten het ondernemersrisico liggen.
- De loondoorbetaling bij ziekte wordt verbeterd door re-integratie in het tweede ziektejaar te richten op re-integratie bij een andere werkgever.
Thema 2: Gelijker speelveld (…)
- De zelfstandigenaftrek wordt afgebouwd tot 1.200 euro in 2030.
- Zelfstandigen worden gefaciliteerd in het opbouwen van pensioen.
- Het begrip “gezag”, het meest onderscheidende verschil tussen de arbeidsovereenkomst en de overeenkomst van opdracht, wordt verder verduidelijkt.
- Er komt een wettelijk rechtsvermoeden voor het bestaan van een arbeidsovereenkomst. Dit rechtsvermoeden wordt gekoppeld aan een uurtarief (de minister van SZW noemt een uurtarief van onder de 30-35 euro).
- Uiterlijk per 1 januari 2025 wordt door de Belastingdienst weer gehandhaafd op de beoordeling van arbeidsrelaties en de daarbij behorende afdrachten.
- Er komt een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen (verplichtstelling op zijn vroegst tussen 2027 en 2029).
Thema 3: Altijd uitzicht op nieuw werk
- Samen met de sociale partners, gemeenten en het UWV zullen meer mensen van werk naar werk worden begeleid.
- Ingezet wordt op een leven lang ontwikkelen (“LLO”). Een actieplan van de minister van SZW volgt rond de zomer.
Thema 4: Aanpassingen in de arbeidsongeschiktheidswetgeving
- De WIA wordt mogelijk hervormd. Aan het einde van de zomer stuurt de minister van SZW hierover een brief.
Thema 5: Mee doen aan de basis van de arbeidsmarkt
- De komende jaren zullen meer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt naar werk worden begeleid.
- Aangekondigde maatregelen om dit doel te bereiken zijn onder andere: het stimuleren van de inzet van beschut werk en het werken aan de toekomstgerichtheid van sociaal ontwikkelbedrijven.
Afsluitend
Uit voorgaande opsomming van de kabinetsplannen blijkt dat het kabinet op allerlei fronten aan de slag gaat met het hervormen van de arbeidsmarkt. Wij benadrukken dat het in de deze fase nog voornamelijk gaat om plannen, die zullen moeten worden omgezet in wetgeving.
Het kabinet verwacht begin 2023 besluiten te nemen over de concrete invulling van de maatregelen die werkgeverschap aantrekkelijker maken en de wendbaarheid van ondernemingen vergroten.
In diezelfde periode verwacht het kabinet met concrete wetsvoorstellen te kunnen komen voor het beter reguleren van flexibele contractvormen.
De arbeidsrechtspecialisten van Milestone Advocaten houden u uiteraard op de hoogte!
Brigit van de Ven-Meier, vandeven@milestoneadvocaten.com, +31 6 23 93 65 79
Caroline van der Zwet, vanderzwet@milestoneadvocaten.com, +31 6 29 59 71 64
Frouke Vlaskamp, vlaskamp@milestoneadvocaten.com, +31 6 50 60 23 15
Caroline Huizinga, huizinga@milestoneadvocaten.com, +31 6 30 62 82 82